Kerið í Grímsnesi: Ferðamenn í skipulögðum ferðum óvelkomnir

2.7.2008. Kerfélagið krefst þess að ferðaskrifstofur og ferðaskipuleggjendur sem leggja leið sína að Kerinu greiði afnotagjald fyrir og segja það gert til að vernda svæðið. Talsmenn ferðaskrifstofa og ferðaskipuleggjenda segja að Kerfélagið ætli sér að græða á Kerinu með því að selja að því aðgang og benda á að slík innheimta skapi slæmt fordæmi sem kæmi niður á ferðaþjónustu á Íslandi.

Kerfélagið hafði samband við tvo stóra ferðaþjónustuaðila fyrir nokkru síðan og bauð þeim að kaupa aðgang að Kerinu fyrir 3-500 krónur fyrir hvern gest. Báðir aðilar neituðu að greiða aðgang að svæðinu. Að óbreyttu munu þessir aðilar hætta að koma við í Kerinu þegar frestur Kerfélagsins rennur út þann 15. júlí næstkomandi.

Annar aðilinn hefur nú þegar tekið Kerið út úr leiðarlýsingum í bæklingum sínum og hinn aðilinn gefur út nýjan bækling þar sem búið er að taka Kerið út, strax um helgina. 

Kerið er vinsæll viðkomustaður innlendra og erlendra ferðamanna og stendur rétt sunnan við Biskupstungnabraut í Grímsnesi á leiðinni frá Reykjavík að Gullfossi og Geysi. Kerið er 6.500 ára gamall 55 metra djúpur gígur með tjörn, 7-14 metrar að dýpt, en dýptin sveiflast í takt við grunnvatnsstöðu svæðisins. 

Sækjumst hvorki eftir tekjum né útgjöldum

„Við höfum ákveðið að loka fyrir aðgang að Kerinu fyrir hópa í skipulögðum rútuferðum frá 15. júlí næstkomandi. Við viljum ekki hindra aðgang almennings um landið en grípum til þessarar ráðstöfunar gagnvart þessum fjölmenna hópi með það fyrir augum að minnka áníðslu á landinu,“ segir Óskar Magnússon, framkvæmdastjóri Kerfélagsins og einn 10-20 eigenda Kersins og landsins umhverfis. 

Óskar neitar því að þessi ráðstöfun hafi fordæmisgildi fyrir aðrar náttúruperlur á Íslandi sem eru í einkaeigu. „Við keyptum þetta land fyrir um átta árum síðan með það fyrir augum að vernda það fyrir átroðningi ferðamanna en ekki til þess aðhafa það að féþúfu. Við sækjumst ekki eftir tekjum en þar af leiðandi sækjumst við ekki heldur eftir útgjöldum. Eftir að við eignuðumst landið beittum við okkur fyrir því að styrkur fékkst frá Ferðamálaráði til að lagfæra umhverfi Kersins sem þá hafði orðið fyrir verulegum spjöllum eftir áralangan átroðning. Nú stefnir í sama farið nema spyrnt verði við fótum.  

Samráð við ferðaskrifstofur

Viðræður hafa staðið í nokkurn tíma milli Kerfélagsins og tveggja stærstu fyrirtækja landsins sem bjóða upp á dagsferðir út frá Reykjavík um að þessi fyrirtæki taki þátt í kostnaði við að halda svæðinu við. 

Óskar segist illa við að þurfa takmarka aðgengi fólks að Kerinu en eitthvað þurfi að gera. „Eðlilegast er að ferðaskrifstofur sem hafa tekjur sínar af því að selja útsýni og skipuleggja ferðir um náttúru Íslands standi straum af viðhaldskostnaði við Kerið og við aðrar náttúruperlur.

.

Það má spyrja sig að því hvort það eigi ekki við hér sem enddranær að þeir sem njóti tiltekinna gæða greiði fyrir þau. Kannanir hafa sýnt að ferðamenn eru almennt tilbúnir til þess ekki síst ef þeir vita að fjármunirnar renna til þess að viðhalda ferðamannastöðum og vernda náttúruna. Við könnuðum áhuga tveggja ferðaskrifstofa á því að greiða fyrir afnot svo unnt væri að halda þessu áfram óbreyttu en sú hugmynd fékk ekki hljómgrunn. 

Bannskiltið tilbúið

Búið er að útbúa bannskilti sem til stendur að koma fyrir við Biskupstungnabraut. Skiltið er rautt og gult á litinn og á því er texti á íslensku og ensku. Eigendur telja sig í fullkomnum rétti að takmarka aðgengi og vísa til sterkrar stöðu eignaréttar á Íslandi. Að svo komnu stendur ekki til að hafa vakt á svæðinu né óska eftir aðstoð lögreglu, heldur höfða til samvisku þeirra sem fara um svæðið og almennrar kurteisi að fara eftir óskum landeigenda.  

Stofnendur Kerfélagsins voru Óskar Magnússon sem gegnir starfi framkvæmdastjóra félagsins, Sigurður Gísli Pálmason, Jón Pálmason og Ásgeir Bolli Kristinsson en eigendur Kersins eru á milli 10 og 20 talsins.  

Viðbrögð Ferðamálastofu og Samtaka ferðaþjónustunnar

Samtök ferðaþjónustunnar (SAF), samtök atvinnurekenda í ferðaþjónustu, lýsa furðu sinni yfir ákvörðun Kerfélagsins að banna fólki í hópbifreiðum að heimsækja Kerið. Í þessu sambandi vísa samtökin til náttúruverndarlaga þar sem kveðið er á um að almenningi sé heimil för um landið í lögmætum tilgangi. Ennfremur benda samtökin á þá undarlegu staðreynd að ferðamönnum sé mismunað eftir því hvort þeir ferðist með rútu eða einkabíl. 

Kerfélagið sendi Ferðamálastofu erindi um fyrirætlanir sínar fyrir nokkrum vikum. Engin viðbrögð hafa komið þaðan enn sem komið er. 

Stefán Helgi Valsson

 

Þessi grein birtist fyrst á vefsíðu Félags leiðsögumanna

Aðgangur að Kerinu í Grímsnesi takmarkaður

Athugasemdir

[Þórir (IP-tala skráð) 3.7.2008 kl. 09:16]

Sæll Stefán, Ég hefði seint trúað því að þú myndir ekki taka upp allar hliðar mála sem þú skrifar um.

Staðreyndin er og þú hafðir það staðfest að Vegagerðin gerði bílaplanið og lagði göngustíga við Kerið fyrir almannafé eftir að Kerfélagið eignaðist Kerið. Það var gert með samþykki Kerfélagsins og í því samþykki kemur ekkert fram um takmörkuð not af bílastæðinu eða svæðinu enda hefðu opinberir aðilar ekki lagt í milljóna kostnað við að bæta aðstöðu við Kerið ef svona hugmyndir eins og nú eru orðnar að veruleika hefðu verið uppi þegar aðgengi var bætt við Kerið með almannafé.

Þegar Kerfélagsmenn eignuðust Kerið urðu miklar umræður um að auðmenn væru að eignast náttúruperlur landsins og myndu takmarka aðgang almennings að svæðinu. Hinir nýju eigendur höfnuðu því alfarið að Kerið yrði gert að féþúfu fyrir eigendur.

Nú nokkrum árum seinna var gerð krafa um greiðslu af ferðaþjónustuaðilum fyrir farþega sem koma á svæðið. Þegar krafan var sett fam kom skýrt fram að um arðgreiðslu væri að ræða og ekkert um að tekjur ætti að nýta til að bæta eða fegra umhverfi Kersins AÐEINS arðgreiðslur til eigenda Kerfélagsins ehf.

Þetta er aðalmálið, ferðaþjónustuaðilar hafna því að greiða arð til einkaaðila sem eignast hafa náttúruperlur landsins og vilja hafa tekjur af náttúrunni. Öðru máli gildir um gjald þegar aðilar eru að hlúa að náttúrunni eins og t.d. í Þórsmörk, Hveravöllum og víðar þá hafa aðilar í ferðaþjónustunni samþykkt að greiða gjald fyrir farþega enda rennur gjaldið til uppbyggingar og fegrunar á viðkomandi stöðum en ekki í vasa eigenda.

[Stefán Helgi Valsson, 3.7.2008 kl. 22:57]

Sæll Þórir, þakka þér fyrir ábendinguna. Fréttin í gær var fyrsta vers, sjónarmið eigenda. Sjónarmið SAF og ferðaskrifstofa hafa nú einnig verið gerð skil.